Özne Çocuk Projesi olarak çalışmalarımıza Aralık 2021’de başladık. Projemiz kapsamında 3 yıl boyunca çocuk merkezli, hak temelli ve kapsayıcı bir yaklaşım benimseyerek Türkiye’de çocukların yararına bütüncül ve hak temelli sosyal politikaların uygulanmasında T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını destekleyecek çalışmalar gerçekleştireceğiz.

Sizler için 2022 yılı boyunca gerçekleştirdiğimiz çalışmaları aşağıda derledik.

Hazırlık Çalışmalarına Hızlıca Başladık!

İlk toplantımızı faydalanıcı kurum temsilcileri, proje kilit uzmanları ve teknik destek ekibinin katılımıyla 14 Aralık 2022’de gerçekleştirdik. Bu toplantıda 36 ay boyunca gerçekleştireceğimiz çalışmalar, projede beklentilerimiz ve projemizle neler başarabileceğimiz üzerine fikir alışverişinde bulunduk.

Projemiz dört ana bileşen ve toplam 31 faaliyet içermekte.

Birinci bileşenin amacı, Türkiye’de çocuk refahı ve koruma hizmetlerinin paydaşı kurumlar arasındaki iletişim, koordinasyon, savunuculuk ve iş birliğini artırmaktır.

İkinci bileşenin amacı, Türkiye çocuk koruma ve bakım sisteminin standartlarını, mesleki niteliğini ve hizmet modellerini geliştirmektir.

Üçüncü bileşenin amacı, çocuk işçiliğinin önlenmesi ve etkin mücadele için gerekli olan araçları geliştirmektir.

Dördüncü bileşenin amacı, hassas koşullar altındaki çocuklara yönelik koruyucu, önleyici ve rehabilite edici mekanizmaları güçlendirmektir.

Özne Çocuk Sosyal Medyada!

Hazırlık çalışmalarımızın bir parçası da proje kimliğimizin oluşturulması ve dijital görünürlüğün sağlanmasını kapsıyordu. Bu doğrultuda yoğun fikir alışverişleri sonrası projemizin kısa ismi üzerinde hem fikir olduk. Böylece “Özne Çocuk” doğdu. Bugünümüzün öznesi, geleceğimizin öznesi, aile sisteminin öznesi olan çocuk!

Bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.

Twitter hesabımız için tıklayın!

Instagram hesabımız için tıklayın!

Facebook hesabımız için tıklayın!

LinkedIn hesabımız için tıklayın!

6 Aylık Raporlarımızı Hazırladık!

Proje kilit uzmanlarımızın hazırladığı ilk ve ikinci 6 aylık proje ara raporlarında yaptığımız çalışmaları tek bir doküman altında faydalanıcı kurumlar ve sözleşme makamı ile paylaşma şansı edindik.

Nisan Ayında Odak Grup Görüşmeleri için Sahadaydık!

Nisan ayı boyunca hem Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde çalışan personel ile odak grup çalışmaları gerçekleştirdik. Bu görüşmeler çocuk koruma sisteminin ihtiyaçlarını analiz etmemize yardımcı oldu. Ayrıca araştırmamızın nicel kısmı için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesindeki 1754 taşra teşkilatı çalışanına ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesindeki 260 taşra teşkilatı çalışanına ait veri toplama çalışmaları gerçekleştirdik. Bu veriler hem “Mevcut Durum Analizi” hem de “İletişim, Koordinasyon ve Bilgi Paylaşımı Strateji Belgesi” raporunun hazırlanmasında proje ekibimize yol gösterici oldu.

Özne Çocuk Sivil Toplumla Bir Arada!

Mayıs ve Haziran aylarında Ankara ve İstanbul’da çocuk hakları alanında çalışan sivil toplum örgütleriyle bir araya geldik. Yapmış olduğumuz görüşmelerde sivil toplumun savunuculuk alanında ne gibi ihtiyaçları olduğunu ve kamu iş birliğinde yaşanan sorunları öğrenme şansımız oldu. Ayrıca sorunların nasıl çözülebileceğine dair fikir alışverişinde bulunduk.

Bu görüşmelerde elde edilen bilgiler ve proje uzmanlarımızın çalışmaları sonucunda “Çocuk Hakları için Kamu Savunuculuğu: Bir Eylem Planı Hazırlanması için Adım Adım Rehber” başlıklı dokümanımızı hazırladık. Bu rehberin sivil toplum örgütlerine savunuculuk çalışmalarında yol göstermesini amaçlıyoruz.

2023 yılında düzenleyeceğimiz “Adım Adım Savunuculuk” çalıştaylarında sivil toplum örgütleriyle bir araya gelerek birlikte çalışma fırsatı edinmek için çalışmalarımıza başladık.

12 Haziran Çanakkale Çocuk Buluşması

Projemiz kapsamında Türkiye’de çocuk işçiliğinin olumsuz etkileri hakkında bir farkındalık yaratmak da hedeflerimiz arasında yer alıyor. Bu doğrultuda ilk etkinliğimizi 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Gününde Çanakkale’de gerçekleştirdik. 1300’ü aşkın çocuğumuzun katılımıyla gerçekleştirdiğimiz çocuk buluşması etkinliğinde açık hava etkinlikleri, çocuklara özel oyunlar ve aktivitelerle çocukların keyifli bir gün geçirmesini sağladık.

Aynı zamanda farkındalık çalışmalarımız bünyesinde “Geleceğimiz için Çocuk İşçiliğine Hayır!” broşürlerimizin basımını tamamladık. Broşürü incelemek için tıklayın!

Kamu Spotları için Çalışmalarımıza Başladık!

Projemiz farkındalık çalışmaları kapsamında erken yaşta çocuk evlilikleri ve çocuk işçiliği konularında kamuoyunu bilgilendiren kamu spotları hazırlamayı planlıyoruz. 2022’nin son üç ayında bu konuda da senaryo çalışmalarımıza başladık.

Hedeflerimizden Biri de Çocuk Bakım Hizmetlerinin İyileştirilmesi!

Özne Çocuk olarak, BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme, çocukların alternatif bakımına ilişkin BM yönergeleri ve Çocuk Haklarının Teşviki ve Korunmasına ilişkin AB Kılavuz İlkeleri doğrultusunda bakım kurumlarının çocuk bakım hizmetlerinin standartlarını ve erişilebilirliğini artırmayı amaçlıyoruz. Bu doğrultuda İzmir, İstanbul ve Çankırı’da saha ziyaretleri gerçekleştirdik. Bu saha ziyaretlerine paralel olarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı personeliyle 11 odak grup görüşmesi gerçekleştirdik.

Ayrıca 11-16 Aralık tarihleri arasında düzenlenen çalışma ziyareti kapsamında, Finlandiya’da çocuk refahı politika ve uygulamalarına dair gözlemlerde bulunma şansı edindik.

Proje ekibimiz, edindiği deneyimler doğrultusunda AB ülkelerinde uygulanan standart ve uygulamalar hakkında “Masa Başı Çalışması Raporu”, “Çocuk Koruma ve Bakım Hizmetlerinin Erişilebilirliği ve Niteliğinin Karşılaştırmalı Analiz Raporu”,  “Eğitim İhtiyaç Analizi Metodoloji Raporu”, “İyi Uygulamalar Raporu” ve “Nicel Veri Toplama Süreci ve Verilerin Analizi” başlıklı raporları tamamlayarak faydalanıcı kurumlara iletti.

Eğitim İhtiyaç Analizi Çalışmamızı Tamamladık!

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Kadının Statüsü Genel Müdürlüğünün meslek elemanlarını, ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı çocuk işçiliğiyle mücadele birimlerinde görev yapan meslek elemanlarının çocuk koruma alanındaki mesleki yetkinliklerinin analiz edildiği üç boyutlu bir eğitim ihtiyaç analizini tamamladık.

Projemiz kapsamında ayrıca mültecilerin ve savunmasız çocukların istismar ve sömürüye dayalı çalışma şartlarından korunması da dâhil olmak üzere, çocuk işçiliğinin önlenmesine yönelik eylemlerin kurum içi ve kurumlar arası koordinasyonu, yönetimi ve planlanmasının geliştirilmesi amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının da kapasitesinin geliştirilmesini amaçlıyoruz.

Bu amaç doğrultusunda proje uzmanlarımız eğitim ihtiyaç analizi çalışmalarına başladı. 2023 yılı boyunca bu alandaki çalışmalarımız devam edecek.

2023 Yılında Çalışmalarımız Devam Edecek!

Bu yıl da 2022’de olduğu gibi Türkiye’de çocukların yararına bütüncül ve hak temelli politikaların uygulanmasında faydalanıcı kurumlarımızı destekleyen çalışmalarımıza devam edeceğiz.

Özne Çocuk Projesi uzmanları tarafından yaklaşık 6 aylık bir çalışma sonucunda hazırlanan “Çocuk Hakları için Kamu Savunuculuğu: Bir Eylem Planı Hazırlanması için Adım Adım Rehber” yayında!

Neden Bir Savunuculuk Belgesi Hazırladık?

Projemizin amaçlarının biri de nihai yararlanıcının çocuk hakları konusunda uzmanlaşmış sivil toplum kuruluşlarıyla (STK) ilişkisini geliştirmek ve kamu – STK işbirliğini geliştirmeye destek sağlamak. Bu desteğin yanı sıra çalışmalarımızla STK’ların savunuculuk kapasitesini güçlendirmeyi ve STK’ların çocuklar için refah, koruma ve bakım hizmetlerini izleme yeteneğini güçlendirmeyi de amaçlıyoruz. Bu amaç doğrultusunda proje uzmanlarımız 6 aylık bir çalışmanın sonucunda “Çocuk Hakları için Kamu Savunuculuğu: Bir Eylem Planı Hazırlanması için Adım Adım Rehber” dokümanını hazırladı.

Bu Rehberde Neler Var?

Rehberimiz STK’ların savunuculuk planlama ve kampanya yürütme kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olacak 13 adımı içeriyor. STK’nın kamuoyunda farkındalık yaratma, savunmasız durumdaki çocuklara yönelik koruma ve bakım hizmetlerini izleme ve ilgili kamu kurumları nezdinde çocuk haklarını savunma kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunmak üzere tasarlanan rehber, tüm kurum ve kuruluşların kamu savunuculuğu kampanyalarını planlamak için kullanabileceği bir araç olma özelliğini taşıyor.

Kamu savunuculuğu planlamasına sistematik, kanıta dayalı, sonuç odaklı ve bağlamı benimseyen bir yaklaşım sunan dokümanda, savunuculuk ve bilinçlendirme faaliyetleri geliştirmek ve uygulamak için kullanılabilecek araçlara yer verdik.

Bilinçlendirme Stratejisi Dokümanı da Yayında!

Rehberimizin içerisinde bir de “Bilinçlendirme Stratejisi” dokümanı yer alıyor. Bu strateji, paydaşların savunuculuk, koordinasyon, işbirliği ve bilgi paylaşımı kapasitelerini geliştirmeye yönelik proje kapsamındaki iletişim faaliyetlerinin tasarlanması ve uygulanması için bir yol haritası görevi görüyor. Farkındalık yaratma stratejisi, davranış değişikliği ve toplumsal dönüşüm ilkelerine dayanıyor. Karar vericiler, STK’lar ve genel halk dahil olmak üzere hedef gruplar arasında olumlu davranış değişikliğine yol açacak ikna edici, kanıta dayalı, çözüm odaklı ve ölçülebilir müdahalelerin bir taslağını sunuyor.

“Çocuk Hakları için Kamu Savunuculuğu: Bir Eylem Planı Hazırlanması için Adım Adım Rehber” için tıklayın!

Özne Çocuk Projesi uzmanları tarafından yaklaşık 5 aylık bir çalışma sonucunda hazırlanan “İletişim, Koordinasyon ve Bilgi Paylaşım Belgesi” yayında!

İletişim, Koordinasyon ve Bilgi Paylaşımı Belgesi, çocuk haklarının dört odak alanında kurum içi ve kurumlar arası koordinasyon, iletişim ve iş birliğini kuvvetlendirmeye yönelik temel önerilerde bulunmak ve böylelikle Türkiye’de çocuk haklarının daha etkin bir şekilde gerçekleştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Özne Çocuk uzmanları tarafından hazırlandı.

Belgenin hazırlığına Şubat 2022’de Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) tarafından projenin teknik desteği ile kurulan bir çalışma grubu aracılığıyla başlandı. Söz konusu çalışma grubunu oluşturan ASHB Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÇHGM), Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) ve aralarında akademisyen, sivil toplum örgütü temsilcileri ve uygulayıcıların olduğu teknik destek ekibi üyeleri beş ay süresince çalışmalarını sürdürdü.

Nitel ve Nicel Araştırmalar Yürütüldü!

Çalışmalar öncelikle nitel ve nicel araştırmalarla başladı. Çalışma grubu üyeleri arasında düzenli iletişim ve istişare ile sürdürülen çalışmada, kaynak taramanın yanı sıra merkezde nitel taşrada ise nicel araştırmalar yapıldı.Yapılan nicel çalışma kapsamında iletişim, koordinasyon ve bilgi paylaşımı konusunda uygulamadaki sorunların, iletişim aksaklıklarının ve darboğazların tespit edilmesi için hizmetin uygulanma sürecini kapsayan bir alan araştırması yürütüldü. Söz konusu alan araştırması çocuk koruma sistemi ve çocuk işçiliği başlıkları altında ele alındı. Nitel araştırmalar kapsamında ise 12 ÇHGM personeli ile derinlemesine görüşmeler, ASHB diğer genel müdürlüklerinden 15 personelin katılımı ile odak grup çalışması ve ÇSGB İstihdam Politikaları Daire Başkanlığından 6 personelin katılımı ile odak grup çalışması yapıldı.

Yapılan bu nitel ve nicel araştırmaların sonucunda, ilk olarak ‘İletişim Süreçleri Mevcut Durum Analizi Raporu’ hazırlandı. Söz konusu rapora dayanarak hazırlanan İletişim, Koordinasyon ve Bilgi Paylaşımı Belgesi ASHB’nnin çocuk koruma ve çocuk hakları alanında kurum içi ve kurum dışı (diğer kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum) koordinasyon, iş birliği ve iletişim mekanizmalarının mevcut durumunu ele almakta ve iyileştirme önerilerinde bulunmaktadır. Buna ek olarak özellikle çocuk işçiliği ile mücadele konusunda ÇSGB’nin kendi içinde ve diğer kurum ve kuruluşlar ve sivil toplumla olan koordinasyon, iş birliği ve iletişim mekanizmalarını ele almakta ve iyileştirme önerilerinde bulunmaktadır.

İletişim, Koordinasyon ve Bilgi Paylaşımı Belgesi, Türkiye’de çocuk haklarının en üst düzeyde gerçekleşmesi amacıyla çocuk koruma sistemi içinde rol oynamakta bulunan çeşitli aktörler, kurumlar ve bireyler arasındaki ilişki ve işleyişleri analitik bir düzeyde ele almak için literatürde “3K Modeli” olarak anılan kuramsal çerçeve kullanılarak her üç alanda karşılaşıldığı tespit edilen problem ve darboğazlara yönelik kapsamlı iyileştirme önerileri geliştiriyor.

Belgeye ulaşmak için tıklayın!

Nisan ayı boyunca hem Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) hem de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) bünyesinde çalışan personel ile odak grup çalışmaları gerçekleştirdik. Bu görüşmeler çocuk koruma sisteminin ihtiyaçlarını analiz etmemize yardımcı olması için organize edildi.

Projemizin hedeflerinden biri de çocuk haklarıyla ilgili faaliyetler kapsamında kurum içi ve kurumlar arası koordinasyonu geliştirmek için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının kapasitelerini geliştirmelerine destek olmak. Ayrıca, çocuk refahı alanında kamu kurumları, sosyal ortaklar ve STK’lar arasında bir işbirliği sağlanması da bu hedefler arasında yer alıyor. Bu çalışmalar kapsamında proje uzmanlarının bir İletişim, Koordinasyon ve Bilgi Paylaşımı Belgesi geliştirmesi planlanıyor.

1754 Taşra Teşkilatı Çalışanıyla Görüşme Gerçekleştirdik

Proje uzmanlarımız, çalışma kapsamında ilk olarak odak grup görüşmeleri gerçekleştirdi.  Görüşmeler çocuk koruma sisteminin ihtiyaçlarını analiz etmemize yardımcı oldu. Ayrıca araştırmamızın nicel kısmı için Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesindeki 1754 taşra teşkilatı çalışanına ait veri toplama çalışmaları gerçekleştirdik. Bu verilerin hem “Mevcut Durum Analizi” hem de “İletişim, Koordinasyon ve Bilgi Paylaşımı Belgesi” raporunun hazırlanmasında proje ekibimize yol gösterici olması hedefleniyor.

Bu görüşmeleri takip eden süreçte nicel araştırmalar kapsamında,  1749 ASHB çalışanı ve 260 ÇSGB  personeli ile anket çalışması gerçekleştirdik. Nitel araştırma kapsamında ise 12 ÇHGM personeli ile derinlemesine görüşmeler ve bakanlık bünyesindeki 15 farklı Genel Müdürlükten katılımcılarla odak grup toplantısı yaptık. Ayrıca sadece Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü personelinin katılımıyla başka bir odak grup toplantısı daha gerçekleştirdik. Bu çalışmaların sonuçları Mevcut Durum Analizi Raporunun nihai haline büyük katkı sağlayacak.

Projemiz kapsamında Türkiye’de çocuk işçiliğinin olumsuz etkileri hakkında bir farkındalık yaratmak hedeflerimiz arasında yer alıyor. Bu doğrultuda ilk etkinliğimizi 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Gününde Çanakkale’de gerçekleştirdik. 1300’ü aşkın çocuğumuzun katılımıyla gerçekleştirdiğimiz çocuk buluşması etkinliğinde açık hava etkinlikleri, çocuklara özel oyunlar ve aktivitelerle çocukların keyifli bir gün geçirmesini sağladık.

Türkiye’de Çocuk İşçiliği

Türkiye’de çocuk işçiliğinin tüm sektörlerde önlenmesi ve ortadan kaldırılması uzun zamandır ulusal bir hedef olmuştur. TÜİK’in 2009 verilerine göre, hizmet sektörü çocuk işçiliğinin en yoğun olduğu sektördür. Sanayi sektöründe çalışan çocuklar, ekonomik olarak aktif olan çocukların %24’ünü oluşturmaktadır. Sokak koşullarındaki çocuklar (sokakta yaşayan, çalışan çocuklar) ciddi bir sorundur.

Bu çerçevede, farkındalık faaliyetlerinin bir parçası olarak projemiz kapsamında bir çocuk buluşması etkinliği düzenledik.

1300’ü Aşkın Çocukla Keyifli Bir Etkinlik Gerçekleştirdik!

Buluşmamızı, Çanakkale şehir merkezinde bulunan Hamidiye Tabyalar Parkı’nda halka açık olarak düzenledik. Parkın, halkın kolay ulaşım sağlayabildiği bir konumda bulunması, çocuklar için güvenli bir oyun alanı sağlaması, ses ve müzik sistemleri için gerekli altyapı donanımına sahip olması seçilmesinde etkili oldu.

12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü kapsamında düzenlediğimiz buluşmayı, bu yıl 12 Haziran’ın okulların kapalı olduğu Pazar gününe denk gelmesi ve iklim şartlarının açık havada etkinliğe elverişli olması nedeniyle 12 Haziran’da düzenlendik. Etkinlik alanını saat 13.00 itibariyle çocukların alana giriş yapabileceği şekilde organize ettik ve saat 17.30’a kadar çocukların kullanımına açık tuttuk. Etkinlik boyunca alanda kurulan ses sistemi aracılığıyla oyun alanlarında çocuklara yönelik müzik yayını yaptık.

Her Yaştan Çocukla Bir Araya Geldik

5 yaşından 15 yaşına kadar geniş bir yaş aralığındaki çocuk etkinliğimize ilgi gösterdi. Etkinliği halka açık bir parkta düzenlenmemiz nedeniyle bölgede yaşayan çocukların ilgisini çekmeyi başardık.

Erişilebilir Bir Etkinlik Düzenledik

Etkinliğin tüm çocuklar ve katılımcılar için erişilebilir olması adına etkinlik boyunca sahnede işaret dili tercümanı görev aldı. Çevirmenin görüntüsüne sahne arkasında yer alan LED ekranda da yer verildi.

Etkinlik boyunca profesyonel bir fotoğrafçı çalıştı. Fotoğraf çekimleri esnasında çocukların mahremiyetine saygı duyuldu, fotoğraf çekiminden önce sözlü olarak hem çocuklardan hem de onlara eşlik edilen velilerinden sözlü olarak onay aldık.

Atık Yönetimi

Etkinlik alanına yerleştirdiğimiz geri dönüşüm kutuları sayesinde hem etkinlik atık yönetimini sağladık hem de çocukların geri dönüşüm bilinci kazanmasına destek olduk.

Hediyelerimiz Çocukları Mutlu Etti

Etkinliğe katılan çocuklara içerisinde tişört, şapka ve termos bulunan bir adet bez büzgülü sırt çantası hediye ettik. Promosyon malzemeleri seçilirken çocukların günlük hayatlarında da kullanabileceği dayanıklı malzemeler seçilmesine özen gösterdik.

Çocuklarla bir sonraki buluşmamızı heyecanla bekliyoruz!

Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hayata geçirilen “Özne Çocuk Projesi” kapsamında düzenleyeceğimiz “Çanakkale Çocuk Buluşması” etkinliğimizde sizleri de aramızda görmekten mutluluk duyarız.

12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü’nde düzenlediğimiz bu buluşmada, çocuklarımızla bir araya gelerek onlarla keyifli bir gün geçireceğiz.